Gelijkwaardigheid in het leven
voor, met en na kanker
Gezondheid is ongelijk verdeeld. Dat merk je in elke fase: van risico op ziek worden tot diagnose, behandeling en het leven na kanker. Die verschillen zijn geen natuurwet, maar het gevolg van hoe we samenleven: van systemen, beleid en gewoonten die kansen ongelijk verdelen. Als Nederlands Kanker Collectief accepteren we dat niet. We bouwen aan zorg en een samenleving die ieder mens ziet en erkent – vóór, mét en ná kanker.
Waarom gelijkheid niet genoeg is
We beginnen niet allemaal op dezelfde plek in het leven. Dat is de werkelijkheid: ongelijk, maar niet onveranderlijk. Maar als niet iedereen op gelijke hoogte begint, blijft gelijkheid oneerlijk. Gelijkwaardigheid betekent oog hebben voor verschil en doen wat nodig is om die disbalans te herstellen zodat iedereen kan meedoen, met eerlijke toegang tot kansen, zorg en middelen.
Rechtvaardigheid gaat een stap verder dan gelijkwaardigheid. Het kijkt voorbij het individu en pakt de oorzaken van ongelijkheid aan: in samenwerking, beleid en de manier waarop we gezondheid organiseren. Zodat kansen op gezondheid vanzelfsprekend zijn – vóór, mét en ná kanker.
De 14 assen: waarom we nooit maar één ding zijn
Iedereen heeft een eigen identiteit. Die bestaat uit verschillende kenmerken: leeftijd, gezondheid, regio, inkomen, gender, cultuur, huidskleur, bezit, verblijfsstatus, seksuele oriëntatie, maatschappelijke positie, nationaliteit, religie en etniciteit. Deze 14 assen van identiteitsvorming van socioloog Helma Lutz helpen om dit te zien en begrijpen.
Ze laten zien dat kenmerken:
- niet los van elkaar staan,
- elkaar beïnvloeden en versterken,
- en in beweging zijn.
Juist op die kruispunten ontstaan unieke ervaringen van kansen, macht en ongelijkheid. Dit samenspel noemen we kruispuntdenken. Niemand is alleen maar vrouw, of gekleurd, of rijk, of ziek. Iedereen bevindt zich op meerdere kruispunten tegelijk.
Onze gezamenlijke bril
Deze manier van kijken is onze gezamenlijke bril. Het helpt om ongelijkheid niet te versimpelen, maar te doorgronden.
Met deze bril:
- zien we wie buiten beeld dreigt te raken,
- herkennen we kwetsbaarheid en privilege,
- doorgronden we waar drempels ontstaan
- en kunnen we bijsturen in zorg en ondersteuning.
Zo bouwen we aan zorg en ondersteuning die niet uitgaan van gemiddelden, maar van echte mensen – met kenmerken die elkaar beïnvloeden en voortdurend in beweging zijn
