Eerste landelijke actieplan kanker gelanceerd

Een noodzakelijk plan
De Nederlandse Kanker Agenda (NKA) is het antwoord op de Europese oproep voor een nationale invulling van het ‘European Beating Cancer Plan’. Een gezamenlijke Nederlandse aanpak is om meerdere redenen hard nodig. In Europees verband staat Nederland er niet goed op: er sterven 8% meer Nederlanders aan kanker dan gemiddeld in Europese landen en het aantal nieuwe diagnoses is hier 15% hoger. En dat terwijl er 60% meer geld wordt uitgegeven aan kankerzorg dan gemiddeld¹.

Al jaren is kanker een van de ziektes met de grootste ziektelast. Kanker is doodsoorzaak nummer 1 in Nederland. Maar liefst 1 op de 2 Nederlanders krijgt ooit in het leven kanker². Kanker heeft niet alleen een enorme impact op patiënten en hun naasten, maar ook op de maatschappij en de zorg. En het aantal kankerpatiënten neemt alleen maar toe. Nu al leven 850.000 mensen met of na kanker. De komende 10 jaar neemt het aantal nieuwe diagnoses toe naar jaarlijks 156.000³. Terwijl KWF net becijfert dat 40.000 gevallen per jaar (1 op de 3) te voorkomen zijn door gericht preventiebeleid⁴.

Onafhankelijk van politieke bewegingen
Nederland is het enige land in Europa dat niet in opdracht van de overheid een nationaal plan heeft opgesteld. De NKA is samengesteld en wordt uitgevoerd door een uniek collectief van organisaties uit de hele samenleving. Het Nederlands Kanker Collectief (een initiatief van IKNL, NFK en KWF) is ontstaan vanuit het besef dat kanker een maatschappelijke opgave is, die te groot is om door één partij op te lossen. Het voordeel van dit collectief is dat het onafhankelijk is van politieke bewegingen, maar wel ondersteund wordt door een kamerbrede meerderheid. Het resultaat is een gedragen, samenhangende aanpak met concrete acties voor het leven voor, met en na kanker.

Johan van de Gronden, directeur KWF, namens de drie initiatiefnemers: “Gelukkig komt er vandaag een einde aan de vreemde situatie dat Nederland als enige hoge inkomensland niet beschikt over een nationale aanpak kankerbestrijding. Fijn dat demissionair minister Kuipers dit maatschappelijk initiatief omarmt. Voor de formatietafel hebben we nu een doordacht plan liggen met een breed draagvlak. Wat je ook hebt gestemd, de kans dat je de diagnose kanker eens in je leven te horen krijgt, is gestegen naar 1 op de 2. We moeten gewoon alles uit de kast halen om kanker waar het maar kan te voorkomen en patiënten uitzicht te bieden op de best mogelijke behandeling.”

Over de Nederlandse Kanker Agenda
In de Nederlandse Kanker Agenda zijn 20 doelen geformuleerd met actieplannen rondom preventie, erfelijkheid, vroege opsporing, diagnostiek, behandeling, follow-up & palliatieve zorg en kwaliteit van leven. Vijf van deze doelen worden de eerste periode uitgelicht en krijgen van het collectief als eerste aandacht. Dat zijn: rookgedrag, vroege opsporing, zeldzame kankers, late gevolgen en werk en kanker. Lees hier de hele Nederlandse Kanker Agenda.

De agenda wordt maandagmiddag 27 november tussen 14.00 en 15.30 uur gepresenteerd in de Utrechtse Jaarbeurs in het bijzijn van demissionair minister Ernst Kuipers van VWS.

Additionele quotes
Demissionair minister Ernst Kuipers: “De Nederlandse Kanker Agenda is hard nodig om de toenemende impact van kanker te verminderen. In de eerste plaats moet preventie, vroegdiagnostiek en bevolkingsonderzoek verbeteren. Meer aandacht is nodig voor het groeiend aantal mensen dat leeft met kanker, dus ook in de palliatieve fase. En om optimale kankerzorg te kunnen blijven bieden, is samenwerking via oncologische netwerkzorg essentieel. We moeten ons realiseren dat de maatregelen die nu worden genomen en de impact die nu wordt gemaakt, de komende 50 jaar effect hebben op mensen die leven met kanker. Als demissionair minister van VWS geef ik graag de aanzet om de gestelde doelen te effectueren.”

Thijs Merkx, bestuursvoorzitter van IKNL: “Kanker zal onvermijdelijk nóg veel meer mensen gaan raken de komende jaren. Wat we als samenleving wél kunnen doen, is zowel het aantal nieuwe diagnoses op de langere termijn beperken door meer in te zetten op preventie als ook de te verwachten toenemende oncologische zorgvraag zo goed mogelijk opvangen. Deze kansen vragen gezamenlijke inzet van veel verschillende partijen. Verdere verbinding en coördinatie is noodzakelijk om met al deze partijen in Nederland de komende jaren samen de impact van kanker te verminderen.”

Anke Vervoord, directeur-bestuurder NFK: “Met de Nederlandse Kanker Agenda willen we een voelbaar verschil op een mensenleven maken. Voor kankerpatiënten zijn er mogelijkheden voor een betere kans op overleven en een beter leven met en na kanker. De bundeling van krachten van het collectief werkt als we de belangen van de mensen die kanker hebben of hebben gehad centraal zetten.”

Over het Nederlands Kanker Collectief 
Het Nederlands Kanker Collectief (NKC) is een onafhankelijk en open collectief, geïnitieerd door IKNL, KWF Kankerbestrijding en NFK. Samen werken we aan een maatschappij waar kanker minder druk op legt. Het NKC is gestart vanuit de overtuiging dat deze maatschappelijke uitdaging te groot is om door één partij opgelost te worden.​ Om impact te maken is verbinding nodig tussen mensen, organisaties en (bestaande) initiatieven vanuit de hele samenleving. Op dit moment werken meer dan 100 organisaties van binnen en buiten de zorg met elkaar samen in het Nederlands Kanker Collectief aan de Nederlandse Kanker Agenda.

Bronnen

• 1. OECD. (2023). Landenprofiel voor Kanker: Nederland 2023.
• 2. Puts, G. C. W. M., Wauben-Spaetgens, B. M. M. E., Luth, T. T. K., Kruijt, A., Albada, A., Praagman, J., & Visser, O. (2023). Ontwikkeling van de kans op kanker in 1990-2019. NTvG, 167.  Zie ook het bericht van IKNL.
• 3. IKNL. (2022). Kanker in Nederland – trends & prognoses tot en met 2032. IKNL
• 4. TNO. (2023). Bijdragen van leefstijl, leefomgeving, infecties en reproductieve factoren aan kanker in Nederland.
  Zie hiervoor het bericht van KWF.